09.08.2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6728 sayılı “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 61 ila 66.maddeleri ile Çek Kanunu’da değişiklikler yapılmıştır.61, 63, 64, 65, ve 66.maddeler kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş, yargılama usulüne ilişkin 62.madde ise 31.12.2017 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Kanun İle Çek Kanununda yapılan Değişiklikler :

Halen karşılıksız çek keşide etme suçu, çekin ibraz tarihinden itibaren 6 ay içerisinde alacaklının yaptığı şikayetle savcılıklar tarafından bir suç soruşturmasına konu edilip, iddianame düzenlenmek suretiyle mahkemelerin önüne gitmektedir.
6718 sayılı kanunun 62. maddesi ile 31/12/2017 tarihinden itibaren alacaklının, savcılıklara müracaat etmeden doğrudan icra mahkemesine karşılıksız çekin ibraz tarihinden itibaren 3 aylık süre içinde şikayetiyle suçla ilgili kovuşturma başlayacaktır.

6718 sayılı kanunun 63. maddesi ile karşılıksız çek keşide etmek fiilinin yaptırımı adli para cezası olarak düzenlenmiştir. Çeki karşılıksız çıkan kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine, her bir çek yaprağı ilgili olarak, 1500 güne kadar adli para cezasına hükmolunacaktır.

6718 sayılı kanunun 62. maddesi ile düzenlenen, 4591 sayılı çek kanunun 5. maddesinin 10. fıkrasına göre suç nedeniyle ön ödeme, uzlaşma ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. İcra Mahkemesinin vereceği karar adli para cezası olacağından ve Türk Ceza Kanununa göre adli para cezalarının ertelenmesi mümkün olmadığından ertelemeye ilişkin hükümler de uygulanmayacaktır. Ayrıca adli para cezalarının infazı ancak nakden mümkün olacak, ödenmemesi halinde kamuya yararlı işte çalışma kararı verilemeyerek doğrudan hapis cezasına çevrilecektir. Haklarında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilen kişiler (Şirket Yönetim Organı ve Ticaret Siciline Tescil Edilen Şirket Yetkilileri) yasaklılıkları süresince sermaye şirketlerinin yönetim organlarında görev alamayacaklardır.
Şikayetçinin vazgeçmesi ya da karşılıksız çek bedelinin faiziyle birlikte tamamen ödenmesi halinde, devam eden dava düşecek, mahkumiyet hükmü verilmişse, hüküm tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırılacağı gibi çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı da kendiliğinden kalkacaktır. Mahkûmiyet halinde cezanın infaz edilmesinden 3 yıl sonra ve her halde 10 yıl içinde yasağın kaldırılması talep edilebilir.

Bu kanun uyarınca karşılıksız çek keşide etmek eylemine ilişkin İcra İflas Kanun’un 347 vd. maddelerinde düzenlenen yargılama usulü uygulanacaktır. Örneğin; CMK da şikayet süresi altı ay olarak düzenlenmiş iken, çek hakkında karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra icra mahkemesine yapılacak şikâyetin üç ay ve herhalde 1 yıl içerisinde yapılması gerekmektedir. Yine CMK ya göre, şikayete tabi bir suç müştekisinin duruşmayı takip etmemesi davanın düşmesine neden olmamaktayken, karşılıksız çek keşide etme eyleminden dolayı yapılacak duruşmayı alacaklının ya da vekilinin takip etmemesi halinde alacaklının şikayet hakkını kaybedeceği ve davanın düzenlenmiştir.

CMK uyarınca, suçun işlendiği yer mahkemesi yetkili iken, yapılan değişiklikle karşılıksız çek keşide etme fiilinden dolayı çekin tahsil için verildiği bankanın bulunduğu yer, çek hesabının açıldığı yer ya da şikayetçinin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Böylece karşılıksız çek suçunun şikâyetçisine yetki konusunda seçim hakkı tanınmaktadır. Mahkemece verilecek mahkûmiyet kararına karşı ilgililer istinaf kanun yoluna başvurabilmektedir.
Mahkemeler tarafından verilen çek hesabı açma ve çek düzenleme yasaklarına ilişkin kararlar UYAP sistemi aracılığıyla Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi sistemine iletilecek böylece anlık bilgi akışı sağlanacaktır.